Mały ZUS Plus to ulga stworzona z myślą o przedsiębiorcach, którzy osiągają niskie przychody i chcą zmniejszyć swoje koszty związane z ubezpieczeniem społecznym. Wyobraź sobie, że prowadzisz małą firmę, która dopiero zaczyna się rozwijać – każda złotówka się liczy, a wysokie składki ZUS mogą stanowić spore obciążenie. W artykule wyjaśniamy, co to jest mały ZUS plus, kto może z niego skorzystać, jakie są warunki i jak długo można korzystać z tej ulgi. Dowiesz się też, ile wynoszą składki w 2024 roku i jak się zarejestrować.
Co to jest mały ZUS Plus?
Mały ZUS to ulga wprowadzona w 2019 roku, która umożliwia przedsiębiorcom obniżenie składek ZUS. W 2020 roku rozwiązanie to przekształcono w mały ZUS plus, który opiera się na dochodach przedsiębiorcy, a nie tylko przychodach, co pozwala lepiej dostosować wysokość składek do rzeczywistej sytuacji finansowej.
Ulga ta polega na obliczaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie osiągniętego dochodu z działalności gospodarczej. Jest to duże ułatwienie dla osób prowadzących jednoosobowe firmy, które w przypadku standardowego ZUSu musiałyby płacić składki od wyższej, zryczałtowanej podstawy, niezależnie od dochodów.
Mały ZUS Plus dotyczy tylko składek na ubezpieczenia społeczne. Nie obejmuje składki zdrowotnej, którą trzeba płacić w pełnej wysokości.
Jak długo można korzystać z Małego ZUS Plus?
Niższe składki na ubezpieczenia społeczne można płacić maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu kolejnych 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.
Ważne! Do okresu 36 miesięcy wliczasz okres korzystania z Małego ZUS.
Kto może skorzystać z małego ZUS Plus? Szczegółowe warunki
Mały ZUS plus to rozwiązanie skierowane do przedsiębiorców, którzy spełniają określone kryteria. Aby skorzystać z ulgi, konieczne jest dokładne zapoznanie się z wymaganiami, ponieważ niespełnienie ich będzie skutkowało brakiem możliwości korzystania z preferencyjnych składek. Oto szczegółowe warunki, które muszą zostać spełnione:
- Limit przychodów – 120 000 zł rocznie
To podstawowe kryterium. Przychody z działalności gospodarczej za poprzedni rok nie mogą przekroczyć 120 000 zł. Limit ten obowiązuje bez względu na formę prowadzenia księgowości (księga przychodów i rozchodów, ryczałt). Dla przedsiębiorców prowadzących działalność przez niepełny rok przychód przelicza się proporcjonalnie do liczby dni prowadzenia działalności.
- Okres prowadzenia działalności – minimum 60 dni
Aby móc skorzystać z małego ZUSu Plus nasza działalność musi prosperować przez co najmniej 60 dni w roku. Wymóg ten wyklucza nowe firmy, które dopiero rozpoczęły działalność i nie osiągnęły minimalnego okresu działania. Dla takich przedsiębiorców dostępne są inne ulgi, np. ulga na start lub preferencyjne składki ZUS.
- Brak współpracy z byłym pracodawcą
Mały ZUS plus jest niedostępny dla osób, które w ramach swojej działalności gospodarczej wykonują czynności, które wcześniej świadczyły na rzecz pracodawcy w ramach umowy o pracę. Wykluczenie to ma zapobiegać zjawisku “fikcyjnego samozatrudnienia”, w którym osoby formalnie prowadzące działalność gospodarczą nadal funkcjonują jak pracownicy etatowi.
- Forma opodatkowania
Z ulgi mały ZUS plus nie mogą korzystać osoby, które:
- rozliczają się wyłącznie za pomocą karty podatkowej oraz korzystają ze zwolnienia z podatku VAT
- podlegają ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności, na przykład jako wspólnik spółki jawnej
- w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej korzystałeś z Małego ZUS lub Małego ZUS Plus łącznie przez 36 miesięcy
- wykonujesz w ramach działalności gospodarczej te same zadania, które wykonywałeś dla byłego bądź obecnego pracodawcy jako pracownik w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym
Ale! Przedsiębiorca rozliczający się kartą podatkową, który prowadzi jednocześnie ewidencję VAT, może skorzystać z tej ulgi – warto o tym pamiętać.
Ważne! Mały ZUS nie jest dostępny również dla osób, które korzystają z ulgi na start lub preferencyjnego ZUS (z minimalną podstawą). Można z niego skorzystać dopiero po zakończeniu tych okresów.
Z Małego ZUS Plus nie możesz również korzystać, jeśli w poprzednim roku prowadziłeś działalność jako:
- twórca, artysta
- osoba wykonująca wolny zawód
- wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej albo jednoosobowej spółki z o.o.
- osoba prowadząca publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół.
Ile wynosi mały ZUS Plus w 2024 roku?
Wysokość składek na ubezpieczenie społeczne w ramach małego ZUS plus w 2024 roku jest ściśle związana z dochodem przedsiębiorcy osiągniętym w poprzednim roku kalendarzowym. Dzięki temu składki są bardziej dostosowane do rzeczywistej sytuacji finansowej przedsiębiorcy, co może znacząco zmniejszyć miesięczne obciążenia w porównaniu do standardowego ZUS.
Podstawę wymiaru składek oblicza się, dzieląc roczny dochód przedsiębiorcy z działalności gospodarczej przez liczbę dni, przez które działalność była prowadzona w danym roku. Następnie otrzymany wynik mnoży się przez 30 (liczba dni w miesiącu). Po tym etapie obliczoną wartość należy dodatkowo pomnożyć przez współczynnik 0,5, co zmniejsza podstawę wymiaru składek o połowę. Ostatecznie uzyskana podstawa wymiaru składek nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku, ani wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
Minimalna i maksymalna podstawa wymiaru składek w 2024 roku
Ustalono minimalną i maksymalną wartość podstawy, aby składki były dostosowane do realnych możliwości przedsiębiorców, jednocześnie zapewniając ich odpowiedni poziom ubezpieczenia. Poniżej aktualne limity obowiązujące w 2024 roku:
- Minimalna podstawa wynosi 1272,60 zł (30% minimalnego wynagrodzenia w styczniu 2024 roku wynoszącego 4242 zł).
- Maksymalna podstawa wynosi 4694,49 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2024 roku).
Jeżeli wyliczona podstawa wymiaru składek będzie niższa niż minimalna podstawa, należy przyjąć wartość 1272,60 zł. Analogicznie, jeśli obliczona podstawa przekroczy maksymalny limit, przyjmujemy maksymalną podstawę.
Przykład
Jeżeli założymy, że przedsiębiorca w 2023 roku osiągnął dochód 67 500 zł, a swoją działalność gospodarczą prowadził przez cały rok, czyli 365 dni, to:
- Dzienny dochód
Należy podzielić roczny dochód przedsiębiorcy przez liczbę dni. W tym przypadku, po podziale 67 500 przez 365 otrzymujemy 184,93 zł.
- Miesięczna podstawa wymiaru składek
Aby uzyskać kwotę miesięcznej podstawy mnożymy dzienny dochód przez 30 dni, czyli w tym przypadku 184,93 przez 30 i otrzymujemy 5 547,95 zł.
- Obniżenie podstawy przez współczynnik 0,5
Uzyskaną miesięczną podstawę obniżamy, mnożąc ją przez 0,5, do daje nam 2 773,98 zł.
- Weryfikacja z minimalną i maksymalną podstawą
Na koniec sprawdzamy, czy wyliczona podstawa mieści się w określonych przepisami granicach. W 2024 roku minimalna podstawa wynosi 1 272,60, a maksymalna 4 694,40 zł. Nasza kwota – 2 773,98 zł mieści się w tym przedziale, więc przyjmujemy ją jako obowiązują podstawę wymiary składek.
Jak zarejestrować się do małego ZUS Plus?
Przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z ulgi, muszą dokonać odpowiednich zgłoszeń w ZUS:
- Wyrejestrowanie z dużego ZUS: za pomocą formularza ZUS ZWUA.
- Rejestracja do małego ZUS plus: przy użyciu formularza ZUS ZUA lub ZUS ZZA. Należy wpisać kod tytułu ubezpieczenia:
- 05 90 – dla przedsiębiorców opłacających składki z pełnym ubezpieczeniem społecznym,
- 05 92 – dla przedsiębiorców objętych tylko ubezpieczeniem zdrowotnym.
Termin na zgłoszenie do małego ZUS Plus
- Przedsiębiorąca, który zaczął spełniać warunki do 31 stycznia
Jeśli w poprzednim roku kalendarzowym prowadziłeś działalność gospodarczą, ale dotąd nie korzystałeś z Małego ZUS Plus, a spełniasz warunki otrzymania ulgi, przekaż dokumenty zgłoszeniowe do 31 stycznia kolejnego roku kalendarzowego.
- Przedsiębiorca, który zaczął spełniać warunki po 31 stycznia
Jeśli zaczniesz spełniać warunki pozwalające na skorzystanie z Małego ZUS Plus po styczniu (na przykład po styczniu 2024 roku skończy ci się okres opłacania preferencyjnych składek), przekaż do ZUS dokumenty zgłoszeniowe w terminie 7 dni liczonych od pierwszego dnia, w którym je spełnisz.
- Przedsiębiorca, który wznawia działalność
Jeżeli po styczniu 2024 roku wznowisz działalność gospodarczą prowadzoną w 2023 roku przynajmniej przez 60 dni i z tytułu której nie korzystałeś w 2023 roku z Małego ZUS Plus, złóż do ZUS formularz zgłoszenia do ubezpieczeń/zgłoszenia zmiany danych osoby ubezpieczonej ZUS ZUA w terminie 7 dni liczonych od pierwszego dnia wznowienia działalności gospodarczej.
Ważne! Jeśli nie złożysz dokumentów w terminie, nie będziesz mógł skorzystać z Małego ZUS Plus przez cały rok.
W takiej sytuacji będziesz mógł ubiegać się o Mały ZUS Plus dopiero do końca stycznia następnego roku (o ile wciąż będziesz spełniać wszystkie warunki otrzymania ulgi).
Mały ZUS Plus a duży ZUS – porównanie składek w 2024 roku
Mały ZUS plus jest korzystny dla przedsiębiorców o niskich dochodach. Warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację finansową, by ocenić, czy mały ZUS jest dla nas odpowiedni.
| Rodzaj składek | Mały ZUS Plus (podstawa: 2 773,98z ł) | Duży ZUS (podstawa: 4 694,40z ł) |
| Ubezpieczenie emerytalne | 541,48 zł | 916,35 zł |
| Ubezpieczenie rentowe | 221,92 zł | 375,55 zł |
| Ubezpieczenie wypadkowe | 46,32 zł | 78,40 zł |
| Ubezpieczenie chorobowe | 67,96 zł | 115,01 zł |
| Łącznie | 877,68 zł | 1 600,32 zł |
Podsumowanie
Mały ZUS Plus to rozwiązanie, które pozwala przedsiębiorcom znacząco zmniejszyć koszty prowadzenia działalności. Dzięki temu, że wysokość składek zależy od dochodu, ulga jest bardziej sprawiedliwa i dostosowana do sytuacji finansowej przedsiębiorcy. Przed rejestracją warto jednak dokładnie zapoznać się z warunkami oraz obliczyć, czy korzystanie z małego ZUS przyniesie realne oszczędności.